علت عزل تیم کارشناسی “ایران ۱۴۰” چه بود؟؟

بررسی عوامل سقوط هواپیمای "ایران ۱۴۰" در تهران تنها چند ثانیه بعد از پرواز همچنان ادامه دارد.

به گزارش سراسرنیوز سقوط هواپیمای ایران ۱۴۰ در مرداد گذشته در تهران منجر به کشته شدن ۴۰ نفر و زخمی شدن ۸ تن دیگر شد.

 براساس گفته های یکی از اعضای تیم کارشناسی در سازمان هواپیمایی کشوری، مشکلات موتور این هواپیما سال گذشته اعلام شده بود اما شرکت بهره بردار این هواپیما (شرکت سپاهان ایر) از پذیرش این مشکلات و حل آنها خودداری می کند. در نهایت سازمان هواپیمایی کشوری نیز به رغم وجود مشکلات، ادامه فعالیت این هواپیما را بلامانع اعلام و اعضای تیم کارشناسی را عزل می کند.

«موتور هواپیمای ایران ۱۴۰ دارای اشکالات اساسی درخصوص سامانه سوخت‌رسانی است و درصورت توقف یک موتور، موتور دوم توانایی ادامه مسیر را ندارد»؛ این نتیجه‌ای بود که تیم کارشناسان فنی هواپیما، مدتی قبل از سقوط آنتونوف ۱۴۰ تهران - طبس که جان ۴۱ نفر را گرفت، اعلام کرده بودند.

هر چند کارشناسان دفتر قابلیت پرواز سازمان هواپیمایی کشوری اصرار داشتند که باید از ادامه پرواز این هواپیما مخصوصا به جنوب کشور جلوگیری شود و پیش‌بینی کرده بودند که درصورت ادامه پرواز، حادثه‌ای هولناک رخ خواهد داد اما نه‌تنها پرواز هواپیما ادامه یافت که تیم‌ کارشناسان نیز عزل و جابه‌جا شدند تا ۱۹مرداد امسال یکی از هولناک‌ترین حوادث سال رقم بخورد؛ حادثه‌ای که با سقوط هواپیما همراه شد و خانواده‌های زیادی را داغدار کرد.

حالا با گذشت چند روز از اعلام دلایل سقوط هواپیمای مرگ، مهندس شهاب محمدی، کارشناس ارشد قابلیت پرواز سازمان هواپیمایی کشوری در گفت‌وگو با همشهری از جزئیات تلاش خود و دیگر اعضای تیم کارشناسی برای جلوگیری از ادامه پروازاین هواپیما می‌گوید.

ماجرای نقص و اشکال در هواپیمای ایران۱۴۰ و تلاش تیم کارشناسان برای جلوگیری از پرواز آن از چه زمان شروع شد؟

در تاریخ ۳۰مهرماه سال گذشته به‌دنبال دریافت گزارش‌هایی درباره نارسایی موتور این هواپیما در مناطق گرم و مرطوب و همچنین طرح بحث وجود لرزش شدید در موتورها، با موافقت رئیس وقت سازمان هواپیمایی کشوری، بررسی‌ها درباره این هواپیما شروع شد. من و یکی دیگر از کارشناسان ابتدا به‌عنوان مسافر سوار این هواپیما شدیم و در آن سفر متوجه شدیم که هواپیما لرزش زیادی دارد.

پس از آن سوار ۲هواپیمای دیگر که شبیه این نوع هواپیما بودند، در ۲مسیر دیگر شدم تا آنها را مقایسه کنم. لرزش هواپیمای ایران۱۴۰ بیشتر از ۲هواپیمای دیگر بود. وقتی از شرکت بهره‌بردار دلیل خواستیم، جواب دادند که این هواپیما سبک‌تر و به همین دلیل لرزش آن بیشتر است. با این حال پاسخ آنها قانع‌کننده نبود و بعد از بررسی‌های بیشتر به این نتیجه رسیدیم که پرواز این هواپیما به جنوب باید متوقف شود و درنهایت نیز نامه محدودیت و توقف پرواز این هواپیما به جنوب کشور صادر شد.

دلایل شما برای توقف پرواز این هواپیما به جنوب چه بود؟

ما ۲دلیل داشتیم؛ دلیل اول این بود که هوای گرم برای موتور سم است. دوم اینکه هوای مرطوب باعث ایجاد خوردگی در هواپیما می‌شود.

این توقف پرواز در چه بازه‌ای انجام شد؟

از دی‌ماه تا اسفند سال گذشته پرواز ایران۱۴۰ به جنوب متوقف شد اما پس از آن شرکتی که این هواپیما را در اختیار داشت، اصرار داشت که این پروازها ادامه داشته باشد. در این مدت بررسی‌های ما ادامه داشت و متوجه شدیم که موتور هواپیما علاوه بر نارسایی در سیستم سوخت، دارای خوردگی موتور نیز هست.

از آنجا که با پایان یافتن زمستان، هوای تهران نیز گرم می‌شد، این نگرانی وجود داشت که گرمای هوا روی موتور تأثیر گذاشته و خطرساز شود. بنابراین از اوایل فروردین ماه، تلاش تیم کارشناسی برای رفع ایرادات موتور شروع شد اما این بار شرکت اوکراینی سازنده آنتونوف اعلام کرد که بنزین ایران به‌دلیل داشتن کمی آب باعث خوردگی موتور شده است. حال آنکه این ادعا کاملا غیرمنطقی بود و ربطی به خوردگی موتور نداشت.

بعد چه اتفاقی افتاد؟

۲۵ فروردین همراه یک تیم کارشناسی راهی اصفهان شدیم تا با مسئولان شرکت بهره‌بردار ایران۱۴۰ مذاکره کنیم. در حاشیه یکی از این جلسات، خانمی گفت که اگر شما این شرکت را بخوابانید، من باید رختشویی کنم. گفتم اگر رختشویی کنی بهتر از این است که فرزندت بی‌مادر بزرگ شود. بعدها وقتی حادثه رخ داد، شنیدم که همان خانم نیز در هواپیما بوده و جانش را از دست داده است. در آن جلسات مدیران ارشد شرکت مورد نظر حضور داشتند.

همه اصرار ما این بود که با توجه به ایراد موتور، هواپیما نباید پرواز کند. ما اعلام کردیم که موتور این هواپیمای ایران۱۴۰ علاوه بر اشکال در سامانه سوخت رسانی دارای لرزش، خوردگی و زنگ‌زدگی است و جوانب احتمال توقف یک موتور در هنگام پرواز و عدم‌توانایی موتور دوم برای ادامه مسیر را طرح کردیم.

در این جلسات قرار بود مجوز سالانه بهره‌برداری شرکت (‌AOC) از هواپیما ایران۱۴۰ تمدید شود و اگر تیم کارشناسی این مجوز را تمدید نمی‌کرد، شرکت دیگر حق استفاده از این نوع هواپیما را نداشت. این جلسات ۳روز ادامه داشت اما به نتیجه‌ای نرسید. ما در این جلسات ایرادهای موتور را اعلام کردیم اما آنها زیر بار نمی‌رفتند.

از سوی دیگر فشارها برای تمدید AOC شرکت ادامه داشت. در نهایت گفتیم تخمین بزنید که دمای هوای تهران چه زمانی به ۳۰ تا ۳۵درجه می‌رسد. گفتند حدودا دهه اول خرداد. بنابراین مجوز شرکت را تا هفتم خرداد تمدید کردیم تا آنها در این مدت درباره ایراداتی که ذکر کرده بودیم پاسخ بدهند و فعالیت شرکت نیز ادامه داشته باشد.

پس از پایان مهلت ایراد موتورها رفع شد؟

هشتم خرداد دوباره راهی اصفهان شدیم. قصدمان بررسی موتورها بود. ۲موتور هواپیما را بررسی کردیم و متوجه شدیم که هنوز خوردگی دارد. پس از بررسی‌ها در نامه‌ای نوشتیم که هنوز ایرادات رفع نشده است. نهم خرداد جلسه‌ای در تهران گذاشتیم که در آن همه مسئولان شرکت تولید و بهره‌بردار ایران۱۴۰ حضور داشتند. آنها دلایل و ایرادات ما را قبول نکردند و در نهایت جلسه روز بعد نیز برگزار شد و این بار بعد از اینکه تمامی اشکالات موتورهواپیما را گفتیم، صورتجلسه امضا شد.

این در حالی بود که ما مجوز شرکت را نیز تمدید نکرده بودیم. اما چند روز پس از امضای صورتجلسه علاوه بر مدیر دفتر قابلیت پرواز، دیگر افرادی که این صورتجلسه را امضا کرده بودیم از سوی رئیس سازمان هواپیمایی کشوری عزل و به جای دیگری منتقل شدیم. پس از آن هم به‌رغم همه تلاش‌های کارشناسی برای توقف پرواز این هواپیما، AOC شرکت بهره‌بردار ایران۱۴۰ به‌مدت یک سال دیگر تمدید شد تا اینکه ۱۹مرداد امسال به‌دلیل از کار افتادن یکی از موتورها و همچنین دمای هوا و اضافه بار سقوط کرد و ۴۱نفر را قربانی کرد.

تلاش ناکام برای توقف پرواز

براساس مدارکی که در اختیار همشهری قرار گرفته است، تیم کارشناسی دفتر قابلیت پرواز سازمان هواپیمایی کشوری در جریان برگزاری جلسات با مسئولان شرکت بهره‌بردار هواپیمای ایران۱۴۰، مشکلات و ایرادات هواپیما را به آنها اعلام کرده بودند که برخی از آنها، وجود مشکل در پمپ‌های سوخت موتور هواپیما، خوردگی روی موتورها و تأییدیه طراح و سازنده موتور هواپیما، درخصوص مشکل مشاهده شده در کمپرسور مربوط به خوردگی است اما به جای اینکه مشکلات مطرح شده رفع شوند، تیم کارشناسی از این ماجرا کنار گذاشته شدند و در نهایت با سقوط هواپیما ۴۱ نفر جان خود را از دست دادند.

منبع عصرایران